KURULUŞ
Gıdanın Durumu Derneği, dünyada ve Türkiye’de gıdanın durumunu, gıda hakkının normatif içeriği bakımından incelemek ve ülke politikalarına ve planlarına gıda hakkı temelli hukuksal düzenleme önerilerinde bulunmak amacıyla kurulmuş bir düşünce ve araştırma topluluğudur.
Dernek, 2023 Eylül ayında İlkan Türküresin, Dr. Rabia İlay Peerzada, Prof. Dr. Hilal Elver, Dr. Ezgi Ediboğlu Sakowsky, Dr. Deniz Topcu, Rabia Ersoy, Münevver Temir ve Yasemin Kireç tarafından kurulmuştur. Grup tarımsal üretimde faaliyet gösterenler ile hukukçulardan oluşmaktadır.
ÇALIŞMALAR
Gıdanın Durumu, dernek olarak kurulmadan önce çalışmalarına araştırma grubu olarak 2023 Ocak ayında başlamıştır.
1. GIDA HAKKINA İLİŞKİN ULUSLARARASI HUKUK MEVZUATI OLUŞTURULDU
Uluslararası hukukun asli kaynaklarından biri olan uluslararası antlaşmalar, taraf Devletler bakımından bağlayıcı niteliktedir. Gıdanın Durumu, uluslararası antlaşmaları, gıda hakkı bakımından inceleyerek tasnif etmiş, antlaşmaların ne düzenlemeler getirdiğini derleyerek bir mevzuat oluşturmuştur.
İki sınıfa ayrılarak oluşturulan uluslararası antlaşmaların ilk sınıfı, gıda hakkını tanıyan uluslararası insan hakları antlaşmalarıdır. Bu antlaşmalar, Birleşmiş Milletler bünyesinde akdedilen antlaşmalarla bölgesel olarak akdedilen antlaşmalardır. İkinci sınıf ise gıda hakkını, gıda hakkının normatif içeriğini yani gıdanın yeterli, bulunabilir, erişilebilir ve sürdürülebilir olmasını etkileyen -başta uluslararası çevre ve ticaret antlaşmalarıyla Uluslararası Çalışma Örgütü antlaşmalarının olduğu- antlaşmalardır.
Hazırlanan uluslararası hukuk mevzuatına bildirgeler, deklarasyonlar, genel yorumlar, rehber ilkeler, tavsiye kararları gibi gıda hakkıyla ilişkili yumuşak hukuk belgelerini de tasnif ederek eklenmiştir. Böylece gıda hakkının uluslararası hukuk kaynakları oluşturulmuştur.
Oluşturulan mevzuat www.gidanindurumu.com adresinden herkese açık şekilde yayınlanmıştır. Mevzuatta yer alan ve Türkçesi bulunmayan metinlerin de Türkçe çevirisi yapılarak yayımı sağlanmıştır.
2. BM GIDA HAKKI ÖZEL RAPORTÖRLÜĞÜ’NÜN HAZIRLADIĞI TEMATİK RAPORLAR TÜRKÇE’YE ÇEVRİLDİ
Uluslararası hukukta gıda hakkına özgülenerek oluşturulmuş ve uluslararası örgüt çatısı altında faaliyet gösteren tek yapı BM Gıda Hakkı Özel Raportörlüğü’dür. Gıda Hakkı Özel Raportörleri, İnsan Hakları Konseyi’ne yıllık olarak tematik raporlar sunmaktadır. İlgili raporlar, açlık ve yetersiz beslenme sorununa ilişkin öne çıkan ve güncel meselelerin detaylı bir analizi olmanın yanı sıra, söz konusu problemlerin uluslararası toplumun gündemine taşınması ve sorunların çözümü için yol gösterme işlevi görmektedir. Türkiye’de gıda hakkı alanındaki çalışmalara temel kaynak teşkil etmesi bakımından tüm raporlar Türkçe’ye çevrilerek 960 sayfalık bir e-kitap oluşturulmuştur.
3. HLPE-FSN İLE BİRLİKTE “KENT TARIMI VE GIDA HAKKI” BAŞLIKLI TOPLANTI DÜZENLENDİ
Derneğimiz kurucu üyelerinden ve aynı zamanda HLPE-FSN üyesi olan Prof. Dr. Hilal Elver aracılığıyla HLPE-FSN 2024 yılı toplantısı İstanbul’da düzenlenmiş ve toplantının ardından 17.04.2024 tarihinde tarım, gıda ve ekoloji alanlarında çalışan Türk STK’ler ile bir toplantı düzenlenmiştir.
Toplantıda öncelikle HLPE-FSN’nin hazırlamakta olduğu “"Urban Peri Urban Agriculture" başlıklı raporunun sunumu gerçekleşmiş, ardından Türkiye’deki kent tarımı uygulamalarıyla Türkiye’deki gıda hakkı sorunları üzerine tartışmalar yürütülmüştür. Yapılan tartışmaların ardından bir sonuç raporu hazırlanarak herkese açık şekilde sosyal medya üzerinden paylaşılmıştır. Toplantının konusuna ilişkin yapılan çekimlere buradan ulaşabilirsiniz:https://www.youtube.com/@GidaninDurumu/videos
4. COP28’E KATILIM SAĞLANDI VE GELİŞMELER TAKİP EDİLDİ
Derneğimiz kurucu üyelerinden ve aynı zamanda Max Plank Enstitüsü araştırmacılarından Dr. Ezgi EdiboğluSakowsky, Dubai’de COP28 sürecini takip etti. Günlük gelişmeleri, hazırladığımız yayın ve raporlarla Türkiye’ye duyurduk. COP28 sürecinde FAO’nun hazırlayıp sunduğu “Achieving SDG2 without breaching the 1.5C threshold: A Global Roadmap” başlıklı metin Derneğimiz tarafından Türkçeye çevrilerek yayınlandı. COP28 sürecinin tamamlanmasının ardından Dr. Ezgi Ediboğlu Sakowsky ve Prof Dr Hilal Elver ile süreç değerlendirmesinin olduğu yayınlar hazırlandı.
5. ULUSAL VE ULUSLARARASI TOPLANTILARDA GIDA HAKKINA İLİŞKİN SUNUMLAR YAPILDI
Tarım ve Gıda Etiği Derneği'nin, 16-17 Kasım 2023’te düzenlediği "International Congress on Agricultural & Food Ethics" başlıklı kongreye üyelerimizle birlikte katılım sağlayarak Türkiye’deki gıda hakkı sorunlarının farklı yönlerini ele alan sunumlar yaptık.
01.06.2024 tarihinde Hukuk, Doğa ve Toplum Vakfı’nın yerel üreticiler ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte düzenlediği “Agroekoloji ve Haklarımız” başlıklı toplantıda “Agroekoloji ve Gıda Hakkı” başlıklı sunumla agroekoloji ve gıda hakkı arasındaki ilişki anlatıldı.
Dernek olarak hazırladığımız “Gıda Hakkı Eğitim Müfredatı” kapsamında 12.01.2024 tarihinde Buğday Derneği’ne ve gönüllülerine gıda hakkı ve Türkiye’de bu hakka erişim yolları üzerine eğitimler verildi.
18.04.2024 ve 07.06.2024 tarihlerinde İstanbul Gıda Mühendisleri Odası’nda gıda mühendislerine gıda hakkının kapsamı, Türkiye’de yaşanan ihlaller ve bu ihlallerle hukuki mücadele yolları anlatıldı.
Commenti